Günümüzde sağlıklı beslenmeye olan ilgi arttıkça, rafine şeker tüketimi de sorgulanır hale geldi. Diyabet, obezite, insülin direnci gibi hastalıkların artmasıyla birlikte insanlar şeker yerine ne kullanabileceklerini araştırıyor. İşte burada devreye şeker ikameleri yani tatlandırıcılar giriyor.
Peki bu alternatifler ne kadar sağlıklı? Hangi tatlandırıcıyı tercih etmeliyiz? İşte şeker ikameleri hakkında bilmeniz gerekenler...
Şeker İkameleri Nedir?
Şeker ikameleri, tatlılık sağlamak amacıyla kullanılan ancak kan şekeri üzerinde şeker kadar etkisi olmayan maddelerdir. Bu maddeler doğal ya da yapay olabilir. Bazıları kalori içerirken bazıları sıfır kalorilidir.
Tatlandırıcılar genel olarak 2 ana gruba ayrılır:
Doğal Tatlandırıcılar
Yapay Tatlandırıcılar
1. Doğal Tatlandırıcılar
Bunlar doğada bulunan bitkilerden veya meyvelerden elde edilir. Daha sağlıklı kabul edilir ancak yine de ölçülü kullanılmalıdır.
✔ Stevia
Güney Amerika kökenli bir bitkidir.
Kalori içermez, kan şekerini yükseltmez.
Sıcak ve soğuk içeceklerde kullanılabilir.
Hafif bir bitkisel tadı vardır.
✔ Eritritol
Mısır ve bazı meyvelerden elde edilen bir şeker alkoldür.
Kalorisi yok denecek kadar azdır.
Diş dostudur, kan şekerini etkilemez.
Fazla tüketildiğinde sindirim sorunlarına neden olabilir.
✔ Ksilitol
Özellikle sakız ve diş macunlarında kullanılır.
Kalorisi şekerden daha düşüktür.
Diyabetikler için uygundur.
Aşırı tüketimi ishale yol açabilir.
✔ Hindistan Cevizi Şekeri
Glisemik indeksi düşük ama kalori içerir.
Rafine şekere göre daha doğal bir alternatiftir.
Mineraller içerir, ama şekerden tamamen masum değildir.
2. Yapay Tatlandırıcılar
Kimyasal yollarla üretilen bu tatlandırıcılar genellikle sıfır kalorilidir ama bazıları tartışmalıdır.
❌ Aspartam
Kalorisizdir ama bazı bireylerde baş ağrısı, mide rahatsızlığı gibi yan etkilere yol açabilir.
PKU hastaları kesinlikle kullanmamalıdır.
❌ Sakarin
Eski bir tatlandırıcıdır. Tatlılık oranı oldukça yüksektir.
Bazı ülkelerde kullanımı sınırlanmıştır.
✔ Sukraloz
Şekerden üretilir ama vücut tarafından sindirilmez.
Pişirme için uygundur, çünkü ısıya dayanıklıdır.
Hangi Tatlandırıcı Daha Sağlıklı?
Bu sorunun cevabı kullanım amacınıza ve sağlık durumunuza göre değişir.
Diyabet hastaları için stevia, eritritol ve ksilitol iyi seçeneklerdir.
Zayıflamak isteyenler için kalorisiz tatlandırıcılar tercih edilebilir.
Doğallıktan yana olanlar ise işlenmemiş doğal alternatiflere yönelmelidir.
Tatlandırıcı Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Fazlası zarardır: Doğal bile olsa aşırı tüketim sindirim sorunlarına yol açabilir.
Çocuklarda ve hamilelerde kullanmadan önce mutlaka doktora danışılmalıdır.
Etiket okuma alışkanlığı edinilmeli, ürünlerde kullanılan tatlandırıcı türü öğrenilmelidir.
Sonuç: Her Tatlı Şey Zararlı Değil
Tatlı ihtiyacınızı karşılamak için şeker tek seçenek değil! Sağlıklı alternatifleri tanıdıkça, hem damak tadınızdan vazgeçmeden hem de sağlığınızı koruyarak yaşam kalitenizi artırabilirsiniz.
